Warmteverlies berekening voor installateurs en woningbezitters
Waarom is het berekenen van het warmteverlies belangrijk
Het berekenen van het warmteverlies is cruciaal voor woningen, die gebruik willen maken van een warmtepomp. Zowel te veel als te weinig vermogen voor een warmtepomp is niet goed.
Bij een te kleine warmtepomp kan het systeem niet genoeg warmte opwekken, waardoor het systeem langdurig maximaal moet presteren en de warmtepomp onvoldoende warmte kan leveren om de woning te verwarmen bij lage buitentemperaturen. Een te grote warmtepomp zorgt voor overcapaciteit en dit is niet goed voor het rendement van het systeem. Hierdoor heeft de warmtepomp relatief meer energie nodig om uw woning te verwarmen. Verder kan een te grote warmtepomp van invloed zijn op de levensduur van de installatie. Doordat de installatie een te grote capaciteit heeft, kan het zijn dat deze gaat pendelen en dus steeds aan en uit gaat. Dit leidt tot slijtage van de onderdelen met als gevolg dat de levensduur van de installatie verkort wordt met gemiddeld 30%-50%.
Warmteverlies berekening
Aan de hand van een warmteverlies berekening kan een passende warmtepomp worden bepaald, waardoor de woning bezitter maximaal kan genieten van een comfortabele en energiezuinige woning.
Om de warmtebehoefte van een woning te bepalen, is een warmteverlies berekening nodig. Met de berekening kan de installateur een bijpassende warmtepomp en afgiftesysteem kiezen.
Het transmissieverlies is het warmteverlies dat optreedt door het temperatuurverschil dat heerst aan beide zijden van een constructie (zoals een buitenwand). Hierbij zal er thermodynamisch evenwicht optreden waarbij de ruimte met de hogere temperatuur de koelere ruimte zal opwarmen tot dat er in beide ruimtes een gelijke temperatuur zal heersen. Het transmissie verlies wordt bepaald door een drietal variabelen te weten:
• het temperatuurverschil (ΔT) tussen beide zijde van een constructie
• de grote van het oppervlak (A)
• de U-waarde (thermische geleidbaarheid) van de constructie.
Het transmissieverlies Q wordt berekend met de formule: Q = ΔT x A x U. Een transmissieberekening is een berekening van het warmteverlies door de thermische schil, eenvoudig gezegd de omhulling van het gebouw. Bij het maken van een transmissieberekening wordt het warmteverlies door andere belangrijke zaken zoals het ventilatie- en infiltratieverlies niet meegenomen. Voor het bepalen van de hoeveelheid warmte die een gebouw nodig heeft, is het ook belangrijk te weten hoeveel warmte er verloren gaat ten gevolge van ventilatie en infiltratieverlies (kierdichtheid). Immers naden en kieren leiden ook tot het verlies aan warmte. Bij de warmteverlies berekening worden deze verliezen wel meegenomen.
Nieuwbouw (vanaf 2021)
Bij een nieuwbouw woning (vanaf 2021) kan de warmteverlies berekening uitgevoerd worden aan de hand van de BENG gegevens als onderdeel van de omgevingsvergunning. Deze gegevens kunnen dan gebruikt voor een warmteverlies berekening op gebouw niveau. Met aanvullende gegevens (o.m. tekeningen) kan ook een warmteverlies berekening ruimte niveau bepaald worden. De woning hoeft hier niet opnieuw bezocht en opgenomen worden.
Woning gebouwd voor 2021
Indien een woning ouder is dan 2021, is het raadzaam een berekening uit te voeren op basis van de NTA8800. Deze methode wordt uitgevoerd voor de bepaling van energielabels vanaf 2021. Met een EPA-W /B berekening kan onder meer de zgn. EP1 waarde worden bepaald. Met de onderliggende gegevens die tijdens een opname van de woning worden bepaald kan een warmteverlies berekening gemaakt worden op gebouw niveau, mede aan de hand van de ventilatie verliezen en infiltratie gegevens, die eveneens bekend zijn vanuit de woning opname / EP1 berekening.
Berekening op gebouw niveau
Bij een berekening op gebouw niveau wordt de berekening gemaakt op basis van de ruimte binnen de thermische schil. De eigenschappen van de thermische schil en de oppervlakte wordt daarbij als uitgangspunt genomen. Er wordt niet naar de afzonderlijke ruimtes gekeken die deel uitmaken van de thermische zone. Deze methode wordt gebruikt voor het bepalen van een energielabel en kan ook als uitgangspunt dienen voor een warmteverlies berekening.
Berekening op ruimte niveau
Bij deze berekening worden alle afzonderlijke ruimtes binnen de thermische schil mee genomen in de berekening. Hiervoor wordt voor iedere ruimte in het gebouw een berekening gemaakt op basis van:
- gewenste temperatuur, wel of geen afgiftepunt
- ventilatie in/uit
- eigenschappen en oppervlakte aangrenzende buitenmuren,
- eigenschappen en oppervlakte aangrenzende ruimten en binnenmuren
- eigenschappen en oppervlakte aangrenzende vloer en plafond
- eigenschappen en oppervlakte deuren en ramen
De methode is nog uitgebreider dan de berekening op gebouw niveau. Per ruimte wordt bepaald wat de warmte behoefte, warmte verliezen, warmte booster en netto warmte vraag is. Vanuit het totaal wordt de warmtepomp capaciteit berekend. Deze is normaal gesproken iets lager dan de berekening op gebouw niveau. Doordat er onderscheid is in temperatuur verwarmde ruimten, bv 18/20/22 °C voor resp. slaapkamer, woonkamer en badkamer kan er een lager warmteverlies worden berekend. Een berekening op gebouw niveau maakt alleen onderscheid in ruimtes binnen de thermische zone en aangrenzende ruimte die verwarmd of onverwarmd zijn.
Aan de hand van de warmteverlies berekening wordt de capaciteit van een warmtepomp bepaald. Uitgangspunt is een buitentemperatuur van -10 °C.
In samenspraak met de installateur kan een β-factor gekozen worden. Met deze β-factor wordt aangegeven hoeveel procent van de benodigde vermogen door de warmtepomp geleverd wordt. Als voorbeeld wordt het resultaat van de warmteverlies berekening van 10 kW gebruikt. Het warmtepomp systeem moet onder de koudste omstandigheden het gebouw op temperatuur houden. Bij een warmtepomp van 8 kW kan 80% van het benodigde vermogen door de warmtepomp geleverd worden. De koudste omstandigheden (in de berekening van warmtepompen is dit gesteld op -10 graden °C) komen maar zelden voor en zal een aanvullende opwekker / back-up verwarmer moeten bijspringen. Bij een β-factor van 0,8 zal de warmtepomp in 97% van de tijd voldoende vermogen leveren. In 3% van de tijd zal extra warmte moeten worden opgewekt door middel van elektrisch spiraal die een slechter rendement heeft dan de warmtepomp.
Berekening op ruimte niveau
Is meer isolatie altijd beter?
Met de huidige regelgeving in het bouwbesluit waar een vloer minimaal een Rc waarde van 3,5 m²K/W, gevel minimaal een Rc-waarde van 4,5 m²K/W en het dak minimaal een Rc-waarde van 6,0 m²K/W moet hebben, is het toevoegen van meer isolatie in de meeste gevallen niet rendabel. Twee maal zoveel isolatie wil niet direct zeggen dat je het ook twee maal zo warm krijgt. Het glas in het gebouw verbeteren heeft in de meeste gevallen wel invloed en kan daarmee de warmtevraag behoorlijk verlagen. Glas in de gevel is één van de minst goed geïsoleerde plekken. HR++ glas vervangen door triple glas is een methode om de isolatiewaarde van het raam / de woning te verbeteren. De vraag blijft natuurlijk of de besparingskosten opwegen tegen de investeringskosten. Het comfort in de woning wordt in ieder gevel verbeterd omdat er minder koude val wordt ervaren.
Berekening laten uitvoeren
Energielabel Salland kan de warmteverlies berekening voor u uitvoeren. Daarbij kan in overleg bepaald worden of een gebouw berekening of een ruimte berekening gemaakt dient te worden. De tarieven zijn erg afhankelijk van het bouwjaar van de woning (BENG met info uit de omgevingsvergunning of een oudere woning waarvoor een opname van de woning vereist, gelijk aan de opname voor een energielabel. De mogelijkheden en kosten indicatie worden graag toegelicht in een persoonlijk gesprek. De berekening biedt ook een optie voor het kiezen van een geschikte warmtepomp.
